Vatandaşlık, kişiyi devlete bağlayan siyasi ve hukuki bağdır. Yabancı ise bir devletin ülkesinde bulunan ve o devletin vatandaşlığını iddiaya hakkı olmayan kimsedir.
Taşınmaz edinimi yoluyla Türk vatandaşlığı kazanılmasına ilişkin hükümler Türk Vatandaşlığı Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmeliği’nin 20’nci maddesinin ikinci fıkrasının (b) bendi kapsamında: “En az 250.000 Amerikan Doları veya karşılığı döviz ya da karşılığı Türk Lirası tutarında taşınmazı tapu kayıtlarına üç yıl satılmaması şerhi koyulmak şartıyla satın aldığı veya kat mülkiyeti ya da kat irtifakı kurulmuş, en az 250.000 Amerikan Doları veya karşılığı döviz ya da karşılığı Türk Lirası tutarı peşin olarak yatırılan taşınmazın satışının vaat edildiğine dair noterden düzenlenen sözleşmenin üç yıl süreyle devri ve terkini yapılmayacağı taahhüdüyle tapu siciline şerh edildiği Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca tespit edilen yabancı kişiler Cumhurbaşkanı kararı ile Türk vatandaşlığını kazanabilir.’’ düzenlenmiştir.
Yönetmelikte 12.01.2017, 19.09.2018 ve 07.12.2018 tarihlerinde yürürlüğe giren üç değişiklik yapılmıştır. Buna göre;
- 12.01.2017-18.09.2018 tarihleri arasında satın alınmış taşınmaz/taşınmazların değerinin 1.000.000 Amerikan Doları (USD) değerinde olması,
- 19.09.2018 tarihinden sonra satın alınmış/alınacak taşınmaz/taşınmazların değerinin 250.000 USD değerinde olması,
- 07.12.2018 tarihinden sonra satış vaadi sözleşmesi düzenlenmiş/düzenlenecek taşınmaz/taşınmazların değerinin 250.000 USD değerinde olması gerekmektedir.
Yönetmelikte yapılan ilk düzenlemenin yürürlük tarihi olan 12.01.2017’den önce satın alınmış taşınmaz/taşınmazlar ile 07/12/2018 tarihinden önce satış vaadi sözleşmesine konu edilen taşınmaz/taşınmazlar bu kapsamda dikkate alınmayacaktır.
18.09.2018 tarih 106 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararı ile “En az 1.000.000 Amerikan Doları” ibaresi “En az 250.000 Amerikan Doları veya karşılığı döviz ya da karşılığı Türk Lirası” şeklinde değiştirilmiştir. Yabancı gerçek kişiler, 12.01.2017-18.09.2018 tarihleri arasında satın alınmış taşınmaz için taşınmaz veya taşınmazların değerinin en az 1.000.000 Amerikan Doları; 19.09.2018 tarihi ve sonrası için alınacak taşınmaz veya taşınmazların değerinin en az 250.000 Amerikan Doları tutarında olması kaydıyla Türk vatandaşlığının kazanılabilmesi için başvuruda bulunulabilmektedir. 12.01.2017 tarihinden önce alınmış taşınmazlar ise kapsam dışında tutulmaktadır. Taşınmaz satın alarak istisnai vatandaşlık kazanılması için, taşınmazın 3 yıl satmama taahhüdü alındıktan sonra, Tapu Müdürlüğü tarafından işlem evraklarının Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü, Yabancı İşler Dairesi Başkanlığı’na gönderilmesi gerekmektedir. (15.10.2018 tarih ve 2018/12 (1791) sayılı genelgeden sonraki uygulama şeklidir. Bu tarihten önceki alımlarda süreçler ilgililerin takibiyle yürütülmekteydi.) Yabancı İşler Dairesi Başkanlığı “Uygunluk Belgesi” düzenleyerek bu belgeyi üst yazı ile birlikte Göç İdaresi Genel Müdürlüğü ve Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü’ne gereği için, ilgilisine ise e-mail yoluyla bilgi için göndermektedir. “Uygunluk Belgesi” alındıktan sonra yabancı gerçek kişi tarafından Göç İdaresi İl Müdürlüğüne ikamet izni başvurusu ve sonrasında da Nüfus ve Vatandaşlık İşleri İl Müdürlüğüne vatandaşlık başvurusu yapılması gerekmektedir. Taşınmazın kimden alındığının vatandaşlık başvurusunda önemi vardır. Edinime konu taşınmazın/taşınmazların; yabancı kişinin eşi ve çocukları dâhil herhangi bir yabancı gerçek kişi adına tapuda kayıtlı olmaması ya da yabancı kişinin kendisi, eşi, çocukları veya herhangi bir yabancı gerçek kişi tarafından 12.01.2017 tarihinden sonra devredilmiş taşınmazlardan olmaması gerekmektedir. Ayrıca edinime konu taşınmazın, edinecek olan yabancı gerçek kişinin ortağı ya da yöneticisi olduğu şirket adına kayıtlı taşınmazlardan olmaması gerekmektedir.
- İstisnai yoldan Türk vatandaşlığı edinimi amacı ile yapılan taşınmaz edinim başvuruları vekaleten de yapılabilmektedir. Ancak bu hususta yetki verilmiş olduğu vekaletnamede açıkça yazılmalıdır.