Nafaka, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nda düzenlenmiş olup, boşanma veya bir vakit aynı ailenin birer ferdi olan eşlerden birinin diğerine yaptığı asgari geçim yardımıdır. İşbu Kanun’da; tedbir, iştirak, yoksulluk ve yardım olmak üzere dört farklı nafaka türü düzenlenmiş olsa dahi, buna ek olarak, sadece belirli bir süreliğine destek sağlanmasına karar verilen yardım türü - süreli nafakadır.
Türk Medeni Kanunu'na göre, süreli nafaka ödemeleri belirli şartlar altında gerçekleşir. Bu şartlar genellikle hak sahibi eşin maddi durumu, eşlerin ekonomik katkıları, evliliğin süresi, çocukların durumu gibi faktörlere dayanarak belirlenmektedir. Süreli nafaka, eşlerin boşanma kararı sonrasında belirlenen arasındaki ekonomik dengesizliği düzeltmek, daha zayıf durumda olan eşe geçici olarak destek olmak gibi amaçlarla bir süre boyunca ödenmekte olup, süre ve miktar mahkeme kararıyla belirlenmektedir.
743 sayılı eski Medeni Kanun’unda yoksulluk nafakasına en fazla “bir yıl süreyle” hükmedilebileceği düzenlenmiş olup bu hüküm 1988’de “süresiz olarak” nafaka istenebileceği şeklinde değiştirilmiştir ve 4721 sayılı TMK. m. 175’te de kanun koyucu, yoksulluk nafakasının “süresiz olarak” istenebileceği hükmü saklı tutmaktadır. Ancak, son zamanlarda artan boşanma davaları ile birlikte, süresiz nafaka da tartışma konusu haline gelmiştir.
Süreli nafaka konusunda düzenleme Şubat 2022’de Adalet Bakanlığı’na sunulmuş olup, ilgili düzenlemede yoksulluk nafakasının evlilik süresine göre ödenmesi planlanmıştır. Buna göre, 2 yılın altındaki evliliklerde 5 yıl, 5 yılın altındaki evliliklerde 7-8 yıl, 5 ila 10 yıl arasındaki evliliklerde de 12 yıl süre ile nafaka verilmesi öne sürülmektedir. Ayrıca süre sonunda nafaka alan eşin maddi olumsuzlukları devam ediyorsa “ara süre” uygulanacak ve 2-3 yıl daha nafaka alabileceği belirtilmiştir. Ancak henüz herhangi bir düzenleme uygulanmadan 2023’te Van'da Aile Mahkemesi sıfatı ile Erciş 2. Asliye Hukuk Mahkemesince görülen boşanma davasında “kadına sadece 1 yıl olarak toplam 12.000 TL tutarında yoksulluk nafakası ödenmesine” hükmedilerek 1988’deki değişiklikten sonra ilk kez süreli nafaka hakkında karar verilmiştir.
Süreli nafaka hakkında uygulanacak hükümler de ayrı bir tartışma konusudur. Süreli nafaka ile ilgili ayrı hükümler bulunmadığından dolayı süresiz nafaka hükümlerinin uygulanabileceği ve yaptırım kapsamındaki (2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu m. 344) süresiz nafaka hükümlerinin de uygulanabilirlik açısından geçerli olduğu belirtilmektedir.
Sonuç olarak, nafakanın asıl amacının maddi olarak güçsüzü ve bulunduğu durumlarda çocuğu korumak olduğu unutulmamalıdır. Süreli nafakanın, amacına uygun bir şekilde, maddi olarak güçsüz tarafı mağdur etmeyecek şekilde düzenlenmesi gerekmektedir. Yukarıda da belirttiğimiz gibi; boşanma davalarının artması ve süreli nafaka hakkında 35 yıl sonra ilk kez bir karar verilmesinden dolayı süreli nafaka artık uygulamada daha fazla yer edinmesi beklenmektedir.