1.MİRASTAN FERAGAT SÖZLEŞMESİ
Feragat, kişin kendi iradesiyle sahip olduğu bir haktan vazgeçmesidir. Mirastan feragat, miras hakkına sahip olan kişinin sahip olduğu bu haktan kendi isteğiyle miras bırakanın vefatından önce veya sonra vazgeçmesi anlamına gelmektedir. Mirastan feragat eden miras bırakandan bir karşılık alarak feragat edebileceği gibi karşılık almadan da feragat edebilmektedir. Mirastan karşılıksız olarak feragat edilmesi durumunda feragat edenin altsoyu, miras bırakanın mirasçısı olmaya devam edecektir. Buna karşılık miras bırakandan bir bedel almak suretiyle mirastan vazgeçilmişse, vazgeçenin altsoyu da mirasçılık sıfatını kaybedecektir.
4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun “Mirastan Feragat Sözleşmesi” başlıklı 528.maddesi;
“Miras bırakan, bir mirasçısı ile karşılıksız veya bir karşılık sağlanarak mirastan feragat sözleşmesi yapabilir. Feragat eden, mirasçılık sıfatını kaybeder. Bir karşılık sağlanarak mirastan feragat, sözleşmede aksi öngörülmedikçe feragat edenin altsoyu için de sonuç doğurur.” şeklindedir.
Mirastan feragat konusunda önem arz eden husus feragatin bir miras sözleşmesi ile yapılacağıdır. Yani vasiyetname düzenlenerek feragat edilmesi mümkün değildir. Eğer, bir kişi vasiyetname düzenleyerek hakkından vazgeçmek istiyorsa burada “Mirasın Reddi” gündeme gelecektir.
2.MİRASTAN FERAGAT SÖZLEŞMESİNİN TÜRLERİ
Mirastan feragat sözleşmesini ivazlı ve ivazsız olarak ayırmak mümkündür. Miras bırakan, feragati için mirasçıya bir karşılık vermişse feragat ivazlı (karşılıklı), mirasçıya herhangi bir karşılık verilmemişse ivazsız (karşılıksız) feragatten bahsedilmektedir.
1.1.İvazlı (Karşılıklı) Feragat Sözleşmesi
Mirastan ivazlı feragat mirasçının bir menfaat karşılığında miras hakkından kendi iradesi ile vazgeçmesidir.
Türk Medeni Kanunu’nun 565. maddesinde: “Miras haklarının ölümden önce tasfiyesi maksadıyla yapılan kazandırmalar. .. ” denilerek ivazlı mirastan feragat sözleşmesinden bahsedilmiştir.
Kararlaştırılan ivazın miktarı önemli olmamakla birlikte ileride doğması beklenen miras hakkından az veya daha fazla belirlenebilir. 1.2.İvazsız (Karşılıksız) Feragat Sözleşmesi
Mirastan ivazsız feragat mirasçının bir karşılık almadan miras hakkından vazgeçmesidir.
ivazlı feragat ile ivazsız feragat arasındaki fark feragat sözleşmesinin altsoylar bakımından bir hüküm doğurup doğurmayacağıdır. Nitekim TMK madde 528/3 “Bir karşılık sağlanarak mirastan feragat, sözleşmede aksi öngörülmedikçe feragat edenin altsoyu için de sonuç doğurur.” denilerek aksi öngörülmedikçe sözleşmeden ivazlı feragat edilmesi halinde feragat edenin altsoyu da mirasçılık sıfatını kaybedecektir. Ancak ivazsız yani mirasçının bir karşılık almadan miras hakkından vazgeçmesi halinde hakkaniyet gereği işbu feragat altsoylar için hüküm ifade etmeyecektir.
3.MİRASTAN FERAGATİN ŞEKLİ
- Mirastan feragat, miras sözleşmesi ile yapılmalıdır.
- Sözleşme yapan kişinin ayırt etme gücüne sahip, ergin ve kısıtlı olmaması gerekmektedir.
- Sözleşme Noter huzurunda ve yazılı şekilde yapılmalıdır.
Mirastan feragat sözleşmesi yapabilme hakkı kişiye sıkı sıkıya bağlı haklardan olup bir temsilci ile yapılması mümkün değildir. Yani sözleşmeden feragat eden her kimse bizzat Noter huzurunda bulunmalıdır.
4.MİRASTAN FERAGATİN SONUÇLARI
Mirastan feragat edilmesinin en önemli sonucu feragat edenin artık miras bırakanın ölümünde ona mirasçı olamayacağıdır. Mirastan feragat eden miras bırakana mirasçı olamayacağı gibi miras bırakanın tereke borçlarından da sorumlu olmayacaktır. Ancak, mirasın açıldığı sırada terekenin borçları karşılayamadığı ve mirasçıların da borçları ödemediği durumda mirastan karşılıklı feragat ile vazgeçen taraf, TMK madde 530 uyarınca edindiği karşılık nedeniyle tereke borcundan sorumlu olacaktır. TMK m.530 “Mirasın açılması anında tereke, borçları karşılayamıyorsa ve borçlar mirasçılar tarafından da ödenmiyorsa, feragat eden ve mirasçıları, alacaklılara karşı feragat için ölümünden önceki beş yıl içinde miras bırakandan almış oldukları karşılıktan, mirasın açılması anındaki zenginleşmeleri tutarında sorumludurlar.”
5.MİRASTAN FERAGAT VE MİRASIN REDDİ ARASINDAKİ FARKLAR
Mirasın reddi tek taraflı irade beyanı ile; mirastan feragat ise mirasçı ile mirasbırakan arasında resmi bir şekilde akdedilen sözleşmedir. Mirasın reddinde mirası reddeden tarafın altsoyları bu durumdan etkilenmez, mirası reddeden taraf ölmüş gibi değerlendirilir ve miras altsoyuna geçer. Mirastan ivazsız feragat de mirasın reddine benzer sonuçlar doğurur. Mirastan ivazsız feragat eden mirasçının altsoyu feragate konu tereke üzerindeki haklarını kaybetmez. Buna karşılık mirastan ivazlı feragat eden mirasçının altsoyu da feragate konu terekeden pay almaz.
SONUÇ
Görüleceği gibi mirastan ivazlı ve ivazsız feragat farklı sonuçlar doğurmakta olup, bu sonuçlar yalnızca ilgili mirasçının haklarını değil, aynı zamanda diğer mirasçıların paylarını da etkileyebilmektedir. Bu durum, miras paylaşımındaki adaleti ve dengeyi sağlamak adına dikkatle değerlendirilmesi gereken bir husustur.
Istanbul Miras Avukatı veya diğer avukatlık ihtiyaçlarınız için iletişim kurmak isterseniz tıklayınız.