Kişisel Verileri Koruma Kurulu 23/06/2020 tarihli ve 2020/481 sayılı Kararı ile “Kişilerin Ad ve Soyadı ile Arama Motorları Üzerinden Yapılan Aramalarda Çıkan Sonuçların İndeksten Çıkarılmasına İlişkin Değerlendirmede Dikkate Alınacak Kriterler” başlıklı temelde unutulma hakkını ilgilendiren bir karar yayınlamıştır. Bu karar, GDPR ve Kişisel Verilerin Korunması Kanunu’nun (“KVKK”) uyumluluğu kapsamında önemli adımlardan biri olacak gibi gözükmektedir.
Bu kararda özetle, Avrupa Birliği üye ülkelerinde uygulanan düzenlemeye paralel olacak şekilde, arama motoru işletmecileri veri sorumlusu olarak kabul edilmiş ve KVKK mevzuatındaki düzenlemeler uyarınca veri sorumlusu olarak nitelendirilerek bu kişilere başvurulmasın önü açılmıştır. Yani, arama motorlarının internetten topladığı verilerin işlenmesine ilişkin amaç ve vasıtaların tespiti ile birlikte arama motorları tarafından gerçekleştirilen faaliyetlerin esasen veri işleme faaliyeti olduğunu belirtmiş ve bu veri işleme faaliyetlerinin neler olduğu ilgili kararda açıkça sayılmıştır. Verilen işbu kararın her ne kadar “unutulma hakkı” kapsamında olduğunu söylesek de bu kavram hukukumuz açısından oldukça yeni kavramlardan biridir. Unutulma hakkı, mevzuatta ismen hak olarak tanımlanmamış, sadece çeşitli yasalarda hakkı tesis etmeye yönelik tedbirler arasında varlık göstermiş olsa da Anayasa Mahkemesi ve Yargıtay kararlarında da birkaç kez ismi zikredilmiştir.
İlgili kararda unutulma hakkı, Anayasamızın 20. maddesinin 3. fıkrası, 6698 sayılı KVKK’nın 4, 7 ve 11. maddeleri ve Kişisel Verilerin Silinmesi, Yok Edilmesi veya Anonim Hale Getirilmesi Hakkında Yönetmeliğin 8. maddesi çerçevesinde değerlendirilmiş olup Kurul, yukarıda belirttiğimiz mevzuatımızdaki kavramsal eksikliğin önüne geçerek unutulma hakkının korunmasının önünü açmıştır. Bu karar ile birlikte unutulma hakkının tanınması sağlanmış olup internet ortamında bulunan kişisel veriler arama motoru işletmecilerinin ticari amaçlarına göre işlenmek yerine kişisel veri sahibinin kontrolüne geçmektedir. Bu noktada, Anayasa tarafından güvence altına alınan özel hayatın korunması hakkı ile dijital ortamda ifade özgürlüğü hakkının çatışması halinde önceliğin kişisel verilerin korunmasına verilmekte olduğunu söyleyebiliriz.
Ek olarak, bu düzenlemenin hukukumuzda hakim olan zayıf tarafın korunması prensibine de uygun olduğunu söyleyebiliriz. Avrupa Birliği Adalet Divanı’nın 13.05.2014 tarih ve C-131/12 sayılı Google İspanya ve Google Inc. ile İspanyol Veri Koruma Ajansı (AEPD) ve Mario Costeja González kararında arama motorlarının işbu bilgilerin arama motorları olmaksızın birbirine bağlanması mümkün olmadığını ve İnternet kullanan herkese ilişkin İnternette yaptıkları aramalar sonucunda bir liste ortaya döküp o kişiyle ilgili yapılandırılmış bilgiye erişim sağlayabildiklerini ve ulaşılan bilginin potansiyel olarak bir kişinin özel yaşamının çok farklı yönlerine ilişkin olabileceğini ve kişiye ilişkin bir profil oluşturulabildiğini belirtmiştir.
Kararın Türk Hukuku açısından en büyük önemi bir ilke karar niteliğinde olmasıdır. Zira Kurul aldığı bu karar ile unutulma hakkını etkin bir biçimde icra etme niyetini gözler önüne sermektedir. Aynı zamanda, kişilere dava yoluna başvurmaksızın KVKK mevzuatı uyarınca öncelikle arama motoru işletmecilerine ve sonrasında Kurul’a başvurma yolu açılmış olup bu durumun mahkemelerin iş yükünü azaltması beklenmektedir.