4857 Sayılı Kanun’un 8.maddesi kapsamında düzenleme bulan iş sözleşmesi, kanunun lafzından da açıkça anlaşılıyor olduğu üzere, işçi ve işveren arasında akdedilmekte ve taraflardan birinin tek taraflı iradesi veya ortak rıza ile feshi mümkün olan bir hukuki kurumdur. Bu kapsamda, yine 4857 Sayılı Kanun iş sözleşmesinin feshi hallerini de düzenlemiş ve bu kapsamda işverene bildirim yükümlülüğü yüklenmiştir. İşçilerin halihazırda çalışmakta oldukları işlerinden ayrılmaları durumunda, işverenlerin Sosyal Güvenlik Kurumu’na işten ayrılış bildirgesi vermek yükümlülükleri bulunmaktadır. Bahse konu bildirgede işçinin işten ayrılış sebepleri belirli numaralar ile belirtilmiş olup, işçinin ne sebeple işten ayrıldığı ve işten ayrılışının akabinde kıdem tazminatına, ihbar tazminatına ve işsizlik maaşına hak kazanıp kazanamayacağı hususlarının tespit edilmesi sağlamaktadır.
08 Nisan 2021 tarihinde, işten çıkış kodlarına getirilen güncelleme ile, 08 Nisan 2021 tarihinden önce 41 adet olarak belirlenmiş olan işten ayrılış sebepleri, 2021/9 Sayılı Genelge ile 50 adet olacak şekilde düzenlenmiştir. Bahse konu Genelge’nin yayımlanması akabinde, 22.02.2013 tarihli ve 2013/11 Sayılı Genelge’nin birinci kısım altıncı bölümünde yer alan “2.1- İşten ayrılış nedeni” alt başlıklı işten ayrılış nedenleri tablosundaki “işçinin ahlak ve iyiniyet kurallarına aykırı davranışı nedeni ile fesih” halini düzenleyen 29 numaralı kod işten çıkış kodları tablosundan çıkartılmış ve “41” numaralı koddan sonra gelmek üzere ilgili numaralar eklenerek, gerekli düzenlemeler yapılmıştır. Halihazırda mevcut düzenlemede, işten çıkış kodlarının 29. maddesi 4857 Sayılı Kanun’un 25.maddesi 2.fıkrası uyarınca düzenleme bulan işçinin ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışı sebebiyle iş akdinin feshedilmesi hallerini düzenlemekteydi. 2021/9 Sayılı Genelge ile getirilen değişiklikler neticesinde, Kod 29 işten çıkış kodlarından çıkartılmış olmakla birlikte, 41 numaralı koddan sonra eklenmiş olan güncel çıkış kodları ile, 4857 Sayılı Kanun’un 25.maddesi 2.fıkrası bentleri daha detaylı bir düzenleme altına alınmış olup, her bir fıkra farklı kodlar altında düzenleme bulmuştur.
2021/9 Sayılı Genelge ile yapılan değişiklik uyarınca SGK İşten Çıkış Kodları’nın güncel hali aşağıda belirtilmiştir:
Kod no.42;
İş sözleşmesi yapıldığı sırada bu sözleşmenin esaslı noktalarından biri için gerekli vasıflar veya şartlar kendisinde bulunmadığı halde bunların kendisinde bulunduğunu ileri sürerek, yahut gerçeğe uygun olmayan bilgiler veya sözler söyleyerek işçinin işvereni yanıltması.
"4857 sayılı Kanun Madde 25-II-a"
Kod no.43;
İşçinin, işveren yahut bunların aile üyelerinden birinin şeref ve namusuna dokunacak sözler sarfetmesi veya davranışlarda bulunması, yahut işveren hakkında şeref ve haysiyet kırıcı asılsız ihbar ve isnadlarda bulunması.
"4857 sayılı Kanun Madde 25-II-b"
Kod no.44;
İşçinin işverenin başka bir işçisine cinsel tacizde bulunması.
"4857 sayılı Kanun Madde 25-II-c"
Kod no.45;
İşçinin işverene yahut onun ailesi üyelerinden birine yahut işverenin başka işçisine sataşması, işyerine sarhoş yahut uyuşturucu madde almış olarak gelmesi ya da işyerinde bu maddeleri kullanması.
"4857 sayılı Kanun Madde 25-II-d"
Kod no.46;
İşçinin, işverenin güvenini kötüye kullanmak, hırsızlık yapmak, işverenin meslek sırlarını ortaya atmak gibi doğruluk ve bağlılığa uymayan davranışlarda bulunması.
"4857 sayılı Kanun Madde 25-II-e"
Kod no.47;
İşçinin, işyerinde, yedi günden fazla hapisle cezalandırılan ve cezası ertelenmeyen bir suç işlemesi.
"4857 sayılı Kanun Madde 25-II-f"
Kod no.48;
İşçinin işverenden izin almaksızın veya haklı bir sebebe dayanmaksızın ardı ardına iki işgünü veya bir ay içinde iki defa herhangi bir tatil gününden sonraki iş günü, yahut bir ayda üç işgünü işine devam etmemesi.
"4857 sayılı Kanun Madde 25-II-g"
Kod no.49;
İşçinin yapmakla ödevli bulunduğu görevleri kendisine hatırlatıldığı halde yapmamakta ısrar etmesi.
"4857 sayılı Kanun Madde 25-II-h"
Kod no.50;
İşçinin kendi isteği veya savsaması yüzünden işin güvenliğini tehlikeye düşürmesi, işyerinin malı olan veya malı olmayıp da eli altında bulunan makineleri, tesisatı veya başka eşya ve maddeleri otuz günlük ücretinin tutarıyla ödeyemeyecek derecede hasara ve kayba uğratması.
"4857 sayılı Kanun Madde 25-II-ı"