Facebook'un 2014 yılında 19 milyar dolar karşılığında bünyesine kattığı, 2 milyarı aşan aktif kullanıcısıyla dünyanın en çok kullanılan haberleşme uygulaması olan WhatsApp’ın son kullanıcı sözleşmesi güncellemesi ülkemizde son derece yankı uyandırmıştır. Sözleşme güncellemesi kapsamında, kullanıcıların işlenen verilerinin Facebook ile paylaşılmasına onay vermesi gerekmekte ve kullanıcılar tarafından bunun kabul edilmemesi durumunda 08.02.2021 tarihi itibariyle uygulamanın kullanılamayacağı düzenlenmiştir.
Kişisel Verilerin Korunması hakkını son derece yakından ilgilendiren bu güncellemeye 11.01.2021 tarihinde Rekabet Kurulu’ndan da bir tepki gelmiş ve verilerin paylaşılması zorunluluğu 21-02/25-M sayılı kararla Facebook ve WhatsApp şirketleri hakkında resen soruşturma açılmıştır. Kurul tarafından yapılan açıklamada da ‘‘Facebook’’ şirketinin 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un 6. maddesinin ihlal edip edilmediğinin tespiti amacıyla resen soruşturma başlatıldığına yer verilmiştir.
Hakim Durumun Kötüye Kullanılması:
Madde 6 – Bir veya birden fazla teşebbüsün ülkenin bütününde ya da bir bölümünde bir mal veya hizmet piyasasındaki hakim durumunu tek başına yahut başkaları ile yapacağı anlaşmalar ya da birlikte davranışlar ile kötüye kullanması hukuka aykırı ve yasaktır.
Kötüye kullanma halleri özellikle şunlardır:
a) Ticari faaliyet alanına başka bir teşebbüsün girmesine doğrudan veya dolaylı olarak engel olunması ya da rakiplerin piyasadaki faaliyetlerinin zorlaştırılmasını amaçlayan eylemler,
b) Eşit durumdaki alıcılara aynı ve eşit hak, yükümlülük ve edimler için farklı şartlar ileri sürerek, doğrudan veya dolaylı olarak ayırımcılık yapılması,
c) Bir mal veya hizmetle birlikte, diğer mal veya hizmetin satın alınmasını veya aracı teşebbüsler durumundaki alıcıların talep ettiği bir malın veya hizmetin, diğer bir mal veya hizmetin de alıcı tarafından teşhiri şartına bağlanması ya da satın alınan bir malın belirli bir fiyatın altında satılmaması gibi tekrar satış halinde alım satım şartlarına ilişkin sınırlamalar getirilmesi,
d) Belirli bir piyasadaki hakimiyetin yaratmış olduğu finansal, teknolojik ve ticari avantajlardan yararlanarak başka bir mal veya hizmet piyasasındaki rekabet koşullarını bozmayı amaçlayan eylemler,
e) Tüketicinin zararına olarak üretimin, pazarlamanın ya da teknik gelişmenin kısıtlanması.
Rekabet Kurulu tarafından yapılan açıklamada ayrıca ‘‘Türkiye’de, WhatsApp kullanıcılarının verilerinin 8 Şubat 2021 tarihinden itibaren başka hizmetler için kullanılmasına yönelik getirilen koşulların durdurulması ve bu koşulları kabul eden veya bilgilendirmeyi alarak kabul etmeyen tüm kullanıcılara Facebook’un veri paylaşımını içeren yeni koşulların durdurulduğunun anılan tarihe kadar bildirilmesi gerektiğine karar verilmiştir.’’ denilerek Facebook şirketine süre verilmiştir. 4054 sayılı Kanun’un 9. maddesi çerçevesinde geçici tedbir alınması şartı, nihai karara kadar ciddi ve telafi olunamayacak zararlar doğurma ihtimalini haiz olduğundan koşulmuştur.
İhlale Son Verme:
Madde 9 – (Değişik birinci fıkra:16/6/2020-7246/3 md.) Kurul; ihbar, şikâyet ya da Bakanlığın talebi üzerine veya resen bu Kanunun 4 üncü, 6 ncı veya 7 nci maddelerinin ihlal edildiğini tespit ederse, ilgili teşebbüs veya teşebbüs birliklerine rekabetin tesisi için yerine getirilmesi ya da kaçınılması gereken davranışları ve teşebbüslerin belirli faaliyetlerini yahut ortaklık paylarını ya da mal varlıklarını devretmeleri şeklindeki yapısal tedbirleri nihai kararında bildirir. Davranışsal ve yapısal tedbirler, ihlalle orantılı ve ihlalin etkili biçimde sona erdirilmesi için gerekli olmalıdır. Yapısal tedbirlere ancak daha önce getirilen davranışsal tedbirlerin sonuç vermediği hallerde başvurulur. Davranışsal tedbirlerin sonuç vermediğinin nihai kararla tespit edilmesi halinde ilgili teşebbüs veya teşebbüs birliklerine yapısal tedbire uyması için en az 6 ay süre verilir.
Meşru bir menfaati olan gerçek ve tüzelkişiler şikayette bulunabilir.
Kurul, birinci fıkraya göre bir karar almadan önce ilgili teşebbüs veya teşebbüs birliklerine ihlale ne şekilde son vereceklerine ilişkin görüşlerini yazılı olarak bildirir.
Kurul, nihai karara kadar ciddi ve telafi olunamayacak zararların ortaya çıkma ihtimalinin bulunduğu durumlarda, ihlalden önceki durumu koruyucu nitelikte ve nihai kararın kapsamını aşmayacak şekilde geçici tedbirler alabilir.
Sonuç olarak Rekabet Kurulu’nun kararında konu ile ilgili resen soruşturma başlatıldığı ve bir ihlal incelemesi yapılacağı belirtilmiştir. Nihai karar alınmadan verilen tedbir kararı telafisi çok zor ya da imkansız hak kayıpları yaşanmaması adına son derece önem taşımaktadır.