Şirketlerin, kurumsal banka hesaplarındaki mevduat ve fonlara önceden haber vermeksizin bir ABD hükümet kurum ve kişisi tarafından, özellikle de ABD İç Güvenlik Bakanlığı (Department of Homeland Security) İç Güvenlik Soruşturmaları kapsamında el konulması giderek yaygınlaşıyor. Genellikle bir hesap sahibi bunu yalnızca hesabını rastgele kontrol ederken ve/veya “El Koyma Emri” kelimelerini gördüğünde ya da kendi banka şubesinden resmi olarak bir yazı ile bilgilendirildiğinde öğrenir. Bundan sonrası hesap sahibi için neredeyse bilinmez bir süreç haline dönüşmektedir.
Güncel olarak sıklıkla karşımıza çıkan “kara para aklama” iddiası ya da şüphesiyle maalesef birçok şirket, kişi ya da kurumun faaliyeti sekteye uğramakta, masum olan uluslararası ticari işlemler ve faaliyetler durmaktadır. ABD hükümet yetkililerinin yanı sıra artık Banklarda kendi inceleme ve soruşturmalarını yapabilmekte ve bunun soncunda gerekli gördükleri takdirde ödeme ya da banka hesabını bloke ederek konuyu ilgili iç güvenlik soruşturma birimlerine aktarabilmektedir. Tüm bankalarda var olan “Müşterini Tanı – KYC” prensibi doğrultusunda Mali Suçları araştırma merkezleri şüpheli bir işlem ya da ard ardına işlemler örneğin: bir hesaba 10.000 USD’den daha az nakit para yatırarak özellikle de para yatırma işlemleri aynı gün içinde birden fazla şubede yapıldığında işlemi bloke edebilmektedir.
Banka böyle bir durumda bir rapor hazırlayarak mevduat sahibinin veya müşterisinin para mevduat işleminden şüphelendiğinde, genellikle bir Şüpheli Faaliyet Raporu hazırlar ve durumu soruşturma için Ulusal Güvenlik Soruşturmaları yetkilileri ile paylaşır. Soruşturmaların bir kısmı yukarıda belirtildiği gibi banka hesaplarına el konulmasıyla sonuçlanmaktadır. Özellikle yaptırım kararı olan İran, Venezuela ve bazen uzak doğu ülkelerinden havaleler geliyor veya gidiyor ise bu işlemler riskli ve şüpheli olarak addedilmektedir.
Paranıza ya da hesabınıza el konulduğunu fark ettiğinizde, öncelikle yapılan işlemin hukuka uygun olup olmadığı araştırılmalıdır. İlk etapta kendi bankanızdan ya da muhabir bankadan ABD’de bir yargıç tarafından verilmiş bir “arama” ya da “el koyma” kararı olup olmadığı sorulmalıdır. Bankanın paraya el konulmasına izin vermesi için bu kararın bankaya tebliğ edilmesi gerekmektedir. Arama kararı, banka hesap numarasını, kararı talep eden ilgili idari teşkilatı, kararı veren Mahkemeyi ve bir dava numarasını belirtmelidir. Bankaya emri tebliğ eden idari görevli ya da ajanın adını ve telefon numarasını da içerebilir. Bu kapsamda Savcılık makamı (Assistant US Attorney) İç Güvenlik Bakanlığı derhal iletişime geçilmesi önemlidir. Çoğu zaman, hesap sahibi ve/veya avukatı tarafından dosyaya atanan Savcı ile yüz yüze görüşme, kişinin el konulan fonların “masum sahibi” olduğunu iddia etmesinde ilgili belgeleri sunarak kanaat oluşturmasında çok yardımcı olur.
Hesaptan işlem yapılan hesap sahibine herhangi bir suç isnat edilmemiş ise konu cezai değil idari bir işleme dönüşmüş olabilir. Bu durumda idari yetkililer ile iletişime geçerek el konulan paranın iadesi ya da uzlaşma ile sonuca gitmek en faydalı yöntem olabilir.
Sonuç olarak günümüzde ABD Federal Hükümet kurumlarının kara para iddiası ile artan bir şekilde el koyma, haciz ve müsadere sürecini kullanarak ticari mallara ve banka hesaplarına el koyma konusunda aşırı orantısız tedbirler alabildiğini görüyoruz. Bu hususta süreci yakından takip ile, el koymanın yasal dayanağını talep edip, gerekli bilgi belgeleri ilgili makamlara sunarak iade işlemlerinin gerçekleştirilmesi büyük önem arzetmektedir.
Kortan Toygar, New York ve Istanbul barolarına bağlı avukat
YT Hukuk Bürosu