Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile verilen karar uyarınca, 2505 karar numarası ile Nüfus Hizmetleri Uygulama Yönetmeliği 9 Mayıs 2020 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Yönetmeliğin evlenen ve boşanan kadının soyadı, kadının kanuni bekleme süresi ile süre başlangıcı ve boşanma tarihine ilişkin 23,24,27 ve 28.maddeleri işbu yazımıza konu edilmiştir.
Evlenen kadının soyadı (m.24) : Evlenen kadın, kocasının soyadını almaktadır. Kocasının soyadı ile birlikte önceki soyadını kullanmak isteyen kadın, bu isteğini evlenme sırasında yazılı olarak evlendirme memurundan; evlenmeden sonra ise yazılı olarak veya e-başvuru sistemi ile nüfus müdürlüğünden talep edebilmektedir.
Eşinin soyadı ile birlikte önceki soyadını da kullanan kadının sadece eşinin soyadını kullanmak istenmesi halinde,yazılı veya e-başvuru sistemi üzerinden talepte bulunması ile birlikte nüfus müdürlüğü tarafından bu hususta işlem yapılmaktadır. Bu taleplerin herhangi bir sayısal sınırlamaya tabi olmadığı belirtilmiştir.
Evlenmeden önce iki soyadı taşıyan kadın, bu soyadlarından sadece birinden yararlanabilmektedir.
Boşanan kadının soyadı (m.28) : Hâkim, boşanan kadının kocasının soyadını kullanmasına izin vermiş ise; kadının evlenmeden önceki soyadıyla eşinin soyadını birlikte kullanmak istediğini ya da evlenmeden önceki soyadını kullanmak istediğini yazılı olarak veya e-başvuru ile talep etmesi halinde nüfus müdürlüğü tarafından bu hususta işlem yapılmaktadır.
Boşanma kararında soyadı belirtilmemiş ya da boşanma kararı yabancı yetkili mahkemeler tarafından verilmiş ve Türkiye’de tanınmış veya tenfiz kararına bağlanmış ya da Kanunun 27/A maddesine göre aile kütüklerine tesciline karar verilmiş kadın, evlenmeden önceki soyadı ile tescil edilmekte olup; kadının evlenmeden önceki soyadının tespit edilememesi ve boşanan kadının başvurusu sağlanamadığı takdirde bulunduğu yer mülki idare amirince soyadı verilmektedir.
Boşanma tarihi (m.27) : Boşanma tarihi, boşanma kararının kesinleştiği tarihtir. Yabancı ülke adli veya idari makamlarınca verilen boşanma kararlarına yönelik Türk Mahkemelerince tanıma/tenfiz kararı verilmesi ya da Kanunun 27/A maddesine göre yetkili kurumlar tarafından aile kütüklerine tesciline karar verilmiş olması halinde, yabancı ülke adli veya idari makamlarınca verilen kararın kesinleşme tarihi, boşanma tarihi olarak aile kütüklerine tescil edilmektedir.
Kanuni bekleme süresi (m.23) : Türk Medeni Kanunu’nun 132.maddesi uyarınca evlilik sona ermişse kadın, evliliğin sona ermesinden başlayarak üçyüz gün geçmedikçe evlenemez. Doğurmakla bu süre bitmekle birlikte, kadının önceki evliliğinden gebe olmadığının anlaşılması veya evliliği sona eren eşlerin yeniden birbiriyle evlenmek istemeleri halinde mahkeme bu süreyi kaldırmaktadır.
Yönetmelik’te kanuni bekleme süresinin başlangıcının, boşanma veya evliliğin iptali kararının kesinleştiği tarihten, kocası ölen kadın için ise kocanın ölüm tarihinden itibaren olacağı düzenlenmiştir. Yabancı kadının milli hukukunda bekleme süresi öngörülmüyorsa, evlendirme memurluklarınca bu süre göz önüne alınmamaktadır.