Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile verilen karar uyarınca, 2505 karar numarası ile Nüfus Hizmetleri Uygulama Yönetmeliği 9 Mayıs 2020 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. İncelememize konu maddeler bu Uygulama Yönetmeliğinin 11. ve 62. maddeleri olup bu maddelerde nüfus kütüklerinin incelenmesi ve vekilin yetkisi düzenlenmektedir.
Nüfus Hizmetleri Uygulama Yönetmeliği Madde 11 uyarınca nüfus kütüklerini inceleme yetkisi, teftiş ve denetim yetkisi olanlar ile sınırlıdır. Bu incelemenin kural olarak, nüfus kütüklerinin il müdürlüğü, nüfus müdürlüğü, dış temsilcilik ve yetkili kurum dışına çıkarılmadan yapılması gerekmektedir. Ancak mahkemeler bu hüküm kapsamı dışında tutulmuştur.
Aile kütüğü ve dayanak belgelerinin mahkeme tarafından istenmesi durumunda, ilgili belgeler mahkemece görevlendirilen kişiye tutanak karşılığında verilecektir. Bu belgelerin incelemenin sonuçlanmasının ardından en kısa sürede ilgili kuruma iade edilmesi gerekir. Belgelerin özel kütükten teslim edilmesi durumunda ise belgelerin bir örneği ile mahkeme isteme yazısı ilgili özel kütükte muhafaza edilir.
Nüfus Hizmetleri Uygulama Yönetmeliği Madde 62’de ise il ve ilçe nüfus müdürlükleri kapsamında vekillerin yetkisi düzenlenmiştir. Bu kapsamda vekillerin vekaletname ibraz etmek suretiyle, ilgili nüfus müdürlüklerinde müvekkillerine ait işleri bizzat takip etme, dayanak belgeleri imzalama ve nüfus kayıt örneğini alma yetkisi bulunmaktadır. Ancak ilgilisi tarafından bizzat bildirimde bulunulması gereken durumlarda (doğum, tanıma, din ve soyadı seçimi), bunlara ilişkin hususları içeren bir vekaletname ibraz edilmesi yani vekilin özel olarak yetkilendirilmesi gerekmektedir. Örneğin; aynı Yönetmeliğin 14/3 maddesi, resmi vekillerin müvekkilleri adına gerçekleşen doğumu bildirmesinin mümkün olduğunu belirtmekle birlikte bunun için vekilin, çocuğun adının da yer aldığı vekaleti ibraz etmesi gerektiğini düzenlemiştir.