Ana içeriğe atla

Loading...

E-ticaretin hukuksal çerçevesine bir bakış

Elektronik ticareti uygun kullanmayanları kötü sürprizler bekliyor. Tüketicinin onayını almadan ticari elektronik ileti gönderen hizmet sağlayıcılar ve aracı hizmet sağlayıcılar, bin Türk Lirası’ndan 50 bin Türk Lirası’na kadar idari para cezalarıyla karşı karşıya kalabilir…

Tarihten bugüne ticaret, iletişimin gelişmesiyle birlikte çeşitli evrelerden geçerek ilerledi. Matbaanın bulunup aktif olarak kullanılması, ulaşım araçlarının yaygınlaşması ve son olarak internetin gelişmesiyle ticaret evrimleşti. Son yıllarda Türkiye’de de e-ticaret hacminin artışı, başta organize perakende olmak üzere muhtelif sektörlerde yapısal olarak hissedilebilir bir duruma geldi[1]. Gelişmekte olan piyasalar arasında e-ticaret potansiyeli en yüksek dokuzuncu ülke olan Türkiye için elektronik ticaretin mevzuat açısından da düzenlenmesi ve alt kırımları olan tüketiciler, veri koruma, mesafeli satışlar, e-imza, e-fatura, ödeme ve elektronik para kuruluşlar hakkında mevzuatın oluşturulması ve gelişmesi büyük önem arz ediyor.

 

Bu kapsamda, ticari iletişimi, hizmet sağlayıcı ve aracı hizmet sağlayıcıların sorumluluklarını, elektronik iletişim araçlarıyla yapılan sözleşmeler ile elektronik ticarete ilişkin bilgi verme yükümlülüklerini ve uygulanacak yaptırımları düzenlemek üzere hazırlanan 6563 sayılı Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun, 1 Mayıs 2015 tarihi itibarıyla yürürlüğe girdi.

6563 sayılı kanun, özellikle ticari elektronik iletilerin gönderilme koşullarında önemli düzenlemeler içeriyor.

 

Mesaj bombardımanına kanun ve ceza bariyeri

Kanunun yürürlüğe girmesiyle ticari elektronik iletiler, alıcılara ancak önceden onayları alınmak kaydıyla gönderilebiliyor. Söz konusu onay, yazılı olarak veya her türlü elektronik iletişim araçlarıyla alınabiliyor. Kendisiyle iletişime geçilmesi amacıyla alıcının iletişim bilgilerini vermesi hâlinde, temin edilen mal veya hizmetlere ilişkin değişiklik, kullanım ve bakıma yönelik ticari elektronik iletiler içinse ayrıca onay alınmasına gerek yok. Kanunun 12’nci maddesinde belirlenen cezai hükümler uyarınca, bu madde hükmüne aykırı hareket eden hizmet sağlayıcılara ve aracı hizmet sağlayıcılara bin Türk Lirası’ndan 5 bin Türk Lirası’na kadar idari para cezası veriliyor.

 

Kuşkusuz, ticari elektronik iletinin içeriği, alıcıdan alınan onaya uygun olmak zorunda. Bununla birlikte içerikte iletinin konusu, amacı ve başkası adına yapılması durumunda kimin adına yapıldığına ilişkin bilgiler ile erişilebilir durumdaki (e-posta, kısa mesaj numarası, telefon vb) iletişim bilgileri yer almak zorunda. Aynı şekilde, bu madde hükmüne aykırı hareket eden hizmet sağlayıcılara ve aracı hizmet sağlayıcılara bin Türk Lirası’ndan 5 bin Türk Lirası’na kadar idari para cezası verileceği kanun yapıcı tarafından öngörülüyor.

 

“Ticari elektronik ileti”nin tanımı

Bu noktada, hangi iletilerin ticari elektronik ileti kapsamında değerlendirildiğini anlamak adına, ticari elektronik iletinin kanun yapıcı tarafından nasıl tanımlandığına bakmak gerekiyor. Telefon, çağrı merkezleri, faks, otomatik arama makineleri, akıllı ses kaydedici sistemler, elektronik posta, kısa mesaj hizmeti gibi vasıtalar kullanılarak elektronik ortamda gerçekleştirilen ve ticari amaçlarla gönderilen veri, ses ve görüntü içerikli iletiler “ticari elektronik ileti” olarak kabul ediliyor.

 

Bununla birlikte, 6563 sayılı kanunun 5’inci maddesi, ticari iletişimde “ticari iletişimin ve bu iletişimin adına yapıldığı gerçek ya da tüzel kişinin açıkça belirlenebilir olmasını sağlayan bilgilerin sunulması gerekliliğini” ortaya koyuyor. Bu hükme aykırı hareket eden hizmet sağlayıcılara ve aracı hizmet sağlayıcılara bin Türk Lirası’ndan 10 bin Türk Lirası’na kadar idari para cezası verileceği kanun yapıcı tarafından öngörülüyor.

 

İletide, hizmet sağlayıcının tanınmasını sağlayan bilgiler ile haberleşmenin türüne bağlı olarak telefon numarası, faks numarası, kısa mesaj numarası ve elektronik posta adresi gibi erişilebilir durumdaki iletişim bilgileri yer almak durumunda. İletide, haberleşmenin türüne bağlı olarak, iletinin konusu, amacı ve başkası adına yapılması halinde kimin adına yapıldığına ilişkin bilgilere de yer verilmesi gerekiyor. Bu madde hükmüne aykırı hareket edenlere bin Türk Lirası’ndan 10 bin Türk Lirası’na kadar idari para cezası veriliyor.

 

Yine 5’inci madde, ticari iletişimde “indirim ve hediye gibi promosyonlar ile promosyon amaçlı yarışma veya oyunların bu niteliği açıkça belirlenebilmeli, bunlara katılımın ve bunlardan faydalanmanın şartlarına kolayca ulaşılabilmeli ve bu şartlar açık ve şüpheye yer bırakmayacak şekilde anlaşılır olmalı” ibaresini içeriyor. Bu madde hükmüne aykırı hareket edenler için 2 bin Türk Lirası’ndan 15 bin Türk Lirası’na kadar idari para cezası öngörülüyor.

 

Cezalar 50 bin liraya kadar çıkabiliyor

Yeni dönemde alıcılar diledikleri zaman, hiçbir gerekçe belirtmeksizin ticari elektronik iletileri almayı reddedebiliyor. Alıcının ticari elektronik iletiyi reddetme hakkı, 8’inci maddenin 2 ve 3’üncü fıkralarında “hizmet sağlayıcı ret bildiriminin, elektronik iletişim araçlarıyla kolay ve ücretsiz olarak iletilmesini sağlamakla ve gönderdiği iletide buna ilişkin gerekli bilgileri sunmakla yükümlüdür” şeklinde yer alıyor. Talebin ulaşmasını müteakip hizmet sağlayıcı, üç iş günü içinde alıcıya elektronik ileti göndermeyi durdurmak zorunda. Bu madde hükmüne aykırı hareket edenler hakkında 2 bin Türk Lirası’ndan 15 bin Türk Lirası’na kadar idari para cezası öngörülüyor.

 

Elektronik ticaret faaliyetinde bulunan hizmet sağlayıcı gerçek ya da tüzel kişiler, sözleşmenin yapılmasından önce;
* Alıcıların kolayca ulaşabileceği şekilde ve güncel olarak tanıtıcı bilgilerini,

* Sözleşmenin kurulabilmesi için izlenecek teknik adımlara ilişkin bilgileri,

* Sözleşme metninin sözleşmenin kurulmasından sonra, hizmet sağlayıcı tarafından saklanıp saklanmayacağı ile bu sözleşmeye alıcının daha sonra erişiminin mümkün olup olmayacağı ve bu erişimin ne kadar süreyle sağlanacağına ilişkin bilgileri,

* Veri girişindeki hataların açık ve anlaşılır bir şekilde belirlenmesine ve düzeltilmesine ilişkin teknik araçlara ilişkin bilgileri,

* Uygulanan gizlilik kuralları ve varsa alternatif uyuşmazlık çözüm mekanizmalarına ilişkin bilgileri vermekle yükümlü.

 

Bu madde hükmüne aykırı hareket edenler hakkında bin Türk Lirası’ndan 5 bin Türk Lirası’na kadar idari para cezası uygulanıyor.

 

Kanun 12 (2) maddesi uyarınca yukarıda kısaca açıklanan 6563 sayılı kanun ile ticari elektronik iletilere ilişkin getirilen düzenlemeleri dikkate almaksızın müşterilerine ticari elektronik iletiler göndermeye devam eden şirketler içinse 50 bin TL’yi bulan idari para cezaları söz konusu olabilecek. Kısacası elektronik ticareti uygun kullanmayan şirketleri kötü sürprizler bekliyor.

 

[1] Afra, Sina. Dijital Pazarın Ortak Noktası E-Ticaret: Dünya’da Türkiye’nin Yeri, Mevcut Durum ve Geleceğe Yönelik Adımlar, TÜSİAD Yayınları, Haziran 2014 http://www.tusiad.org.tr/__rsc/shared/file/eTicaretRaporu-062014.pdf

 

http://psmmag.com/psm-online/2015_08_Agustos#page/48-49

0 Yorumlar

Yorum Yap

Kısıtlı HTML

  • İzin verilen HTML etiketleri: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Satır ve paragraflar otomatik olarak bölünür.
  • Web sayfası adresleri ve e-posta adresleri otomatik olarak bağlantılara dönüşür.